Darowizna a zachowek - różnice

Darowizna to umowa przenosząca prawa majątkowe. Jej istotą jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego, kosztem swojego majątku. Obdarowany zostaje jedynym właścicielem określonego przedmiotu, który nie zasili masy spadkowej pozostałej po śmierci darczyńcy. Przedmiotem darowizny mogą być zarówno prawa majątkowe, jak i niemajątkowe.

Mianem zachowku nazywamy prawo do otrzymania określonej kwoty pochodzącej ze schedy spadkowej. Określają to przepisy art. 1039 – 1043 k.c. Jeżeli w wyniku sporządzonego przez darczyńcę testamentu: zstępny, małżonek, rodzice spadkodawcy, dziedziczący z ustawy, nie zostali powołani do dziedziczenia, mają prawo do zachowku.

Gdy uprawniony do zachowku otrzymał jednak za życia spadkodawcy darowiznę, to podlega ona zaliczeniu na poczet zachowku. Ulega on wtedy pomniejszeniu o wartość darowizny.

Darowizna - rodzaje

Wyróżniamy dwa rodzaje darowizn:

• pieniężną, w której przedmiotem umowy jest określona kwota
• rzeczową, w której przedmiotem umowy są wartości niepieniężne.

Darczyńcą może być zarówno osoba prywatna, jak i prawna (firma, instytucja, stowarzyszenie). Popularną darowizną rzeczową są nieruchomości, w przypadku których konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego.

Darowizna od rodziców

Wyróżnia się cztery grupy podatkowe, od których w przypadku otrzymania darowizny zależy kwota wolna od podatku. Rodzice należą do tzw. grupy 0 i wszelkie otrzymane od nich darowizny są całkowicie zwolnione z podatku od spadku i darowizn.

Warunek jest tylko jeden:

darowizna od rodziców po przekroczeniu kwoty 9637 zł musi zostać zgłoszona do Urzędu Skarbowego. Mamy na to 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Niezgłoszenie darowizny skutkować będzie tym, że zostanie ona opodatkowana na zasadach ogólnych, przez co konieczne będzie złożenie deklaracji i zapłata naliczonego podatku.

Darowiznę od rodziców można przekazać także na poczet prowadzonej przez dziecko firmy jako środek trwały. Dotyczy to jednak tylko rzeczy materialnych takich jak np. samochód. Należy pamiętać jednak o wpisie do ewidencji i amortyzacji polegającej na skrupulatnym odpisywaniu części wartości w koszty, co wynikać będzie z jego zużycia.

Darowizna bez podatku

Podatek od darowizny nie obowiązuje, jeśli należymy do wspomnianej grupy 0 i stosujemy się do ustanowionych zasad. Grupa 0 obejmuje:

• małżonków
• zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki)
• wstępnych (rodzice, dziadkowie)
• rodzeństwo (w tym pasierbowie i pasierbice)
• macochę i ojczyma.

Aby móc cieszyć się darowizną bez podatku należy złożyć formularz podatkowy SD-Z2 dostępny na stronie podatki.gov.pl w zakładce e-Deklaracje. Dodatkowo Urząd Skarbowy będzie wymagać od nas przedstawienia dowodu przekazania darowizny w formie potwierdzenia otrzymania przelewu.

Jeżeli jednak nabywamy na własność rzeczy bądź prawa majątkowe od tej samej osoby więcej niż jeden raz nie opłaci nam się taka darowizna. Podatek będzie wtedy sumą wszystkich darowizn z ostatnich 5 lat.